Hoe baan je een weg door alle duurzaamheidsstandaarden.
Wanneer je met duurzaamheid begint is het vaak lastig om een weg te vinden door alle duurzaamheidsinitiatieven, standaarden en certificering. Wat betekenen ze allemaal en belangrijker, welke moet je naleven of implementeren? In deze blog probeer ik een overzicht te geven van de belangrijkste standaarden, wat ze betekenen en hoe je ze kan gebruiken.
Op internationaal gebied zijn er twee belangrijke richtlijnen die bedrijven zouden moeten naleven: de OECD Guidelines for Multinational Enterprises (OECD Guidelines) en de UN Guiding Principles on Human Rights (UNGPs). De OECD Guidelines (in het Nederlands ook vertaald als OESO-richtlijnen) worden ondersteund door de Nederlandse overheid. Hierin staat beschreven hoe bedrijven die zakendoen over de grens zich moeten gedragen op het gebied van mens, milieu en verantwoordelijke bedrijfsvoering. In de UNGPs staat specifiek beschreven hoe bedrijven moeten omgaan met mensenrechten. Het is de taak van de overheid om je te beschermen tegen mensenrechtenschendingen en de taak van bedrijven daarin is om mensenrechten te respecteren in hun bedrijfsvoering. De derde pilaar van de UNGPs legt uit dat op het moment dat er mensenrechten geschonden zijn, slachtoffers de mogelijkheid moeten hebben om een vorm van compensatie te krijgen.
Beide richtlijnen omschrijven randvoorwaarden waar bedrijven aan moeten voldoen om geen negatieve impact te hebben op mens en milieu. Dat betekent concreet dat bedrijven zich bijvoorbeeld moeten houden aan arbeidsrechten en moeten voorkomen dat er afvalwater in de natuur terecht komt. Je zou beide richtlijnen dan ook als basis voor goede bedrijfsvoering kunnen zien. Mocht je onderneming graag ook positieve impact willen maken, kun je vervolgens kijken naar de Sustainable Development Goals van de VN (SDGs). De SDGs beschrijven 17 globale uitdagingen waar landen zich op kunnen richten om in 2030 een eerlijkere en leefbare wereld te hebben. Bedrijven gebruiken de SDGs ook graag, om zo onderwerpen te kiezen waarop zij een positieve bijdrage kunnen leveren door hun handelen. Dat kan het verminderen van armoede zijn door een leefbaar loon te betalen in handelsketens, bijvoorbeeld, of het duurzaam gebruik van plastic en verpakkingen.
In lijn met deze internationale standaarden is er ook een ISO-richtlijn ontwikkeld voor bedrijven: ISO 26000. Deze richtlijn is gebaseerd op 7 maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) principes zoals mensenrechten, arbeidsrechten en milieu, maar ook bestuur van de organisatie en eerlijk zakendoen. Er komt heel veel van de OECD Guidelines en UNGPs in terug, maar is een beter handvat voor kleinere bedrijven. Anders dan bij andere ISO-standaarden kun je je voor ISO26000 niet laten certificeren. Je kunt wel een zelfverklaring publiceren, wat vaak al helpt intern de juiste vragen te stellen en relevante duurzaamheidskeuzes te maken.
Naast de standaarden die zich richten op duurzaamheid in brede zin, zijn er ook nog vele standaarden, certificeringen en richtlijnen die zich specifiek richten op een bepaalde sector of een bepaald duurzaamheidsonderwerp. Hierbij kan je bijvoorbeeld denken aan Fair Trade of Rainforest Alliance die je op voedselverpakkingen wel eens ziet. Maar ook bijvoorbeeld de Ronde Tafel voor Duurzame Palmolie (RSPO) of Better Cotton Initiative (BCI). Die laatste kan je bijvoorbeeld vinden in je kledinglabel. Er zijn veel van dit soort standaarden in de omloop. Voor jouw bedrijf, product of sector is het altijd goed om te kijken welke standaarden en certificeringen relevant zijn. Niet per se om je te laten certificeren, maar wel om te weten wat er van je wordt verwacht op het gebied van duurzaamheid. Het zijn vaak goede handleidingen om focus aan te brengen vanuit de kern van je bedrijfsvoering. Ze kunnen namelijk helpen om de OESO-richtlijnen en de UNGPs ook in complexe ketens na te leven.
Wanneer we vanuit De Groene Strik aan de slag gaan met de Responsible Base, zal er ook altijd eerst een schets gemaakt worden van de duurzaamheidsinitiatieven en standaarden die eventueel op jouw bedrijf van toepassing zijn. Zo schetsen we de relevante context en passende doelstellingen voor jouw organisatie of sector.
